قهوه یکی از نوشیدنی‌های محبوب در دنیاست که در سالهای اخیر در کشور ایران نیز طرفداران بسیار زیادی پیدا کرده است. این نوشیدنی از دانه‌های سبز رنگ گیاه قهوه به دست می‌آید که پس از پشت سر نهادن مراحل رست، آماده خوردن می‌شود. رست یا بودادن قهوه در گذشته به روش‌های کاملا سنتی و بسیار سخت انجام می‌گرفت، اما امروزه تولید قهوه رست شده به ساده‌ترین طریق ممکن قابل انجام است. در واقع با ورود دستگاه‌های روستر قهوه در اندازه و نمونه‌های مختلف، دیگر بو دادن قهوه مشقت چندانی ندارد. به همین دلیل و به علت افزایش محبوبیت قهوه در بین اقشار مختلف جامعه ایرانی، امروزه رست کردن قهوه به یکی از کسب‌وکارهای نوپا و نوظهور تبدیل شده که روزبه‌روز نیز در حال گسترش است. با این حال ترجیح بسیاری از افراد بر این است که دانه سبز قهوه را خوشان خریداری کرده و عملیات رست را در منزل انجام دهند. از این رو ما در ادامه مقاله حاضر به معرفی و ارائه توضیحاتی در خصوص تهیه دانه قهوه مناسب و در نهایت انواع روش‌های رست قهوه در خانه خواهیم پرداخت. لطفا با ما همراه باشید.
تهیه دانه سبز قهوه باکیفیت
اولین کاری که پیش از عملیات رست کردن باید انجام دهید تهیه دانه سبز قهوه، با کیفیت و طعم مورد پسند شماست. در حال حاضر دانه‌های سبز قهوه از مناطق متنوعی از جهان به دست می‌آیند که هر کدام از آن‌ها ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود را دارند. به عنوان مثال دانه‌های قهوه‌ای که در مناطق آمریکای مرکزی و جنوبی کشت می‌شوند، طعم‌های همچون طعم مرکبات، آجیل و گل داشته و تلخی کمتری هم دارند. قهوه‌های جزایر کارائیب پس از رست شدن، طعم شکلاتی و کاراملی پیدا می‌کنند و دانه‌های قهوه در نواحی شرق آفریقا طعم ملایم و شیرین یا تند و آجیلی خواهند داشت. از جهت دیگر نیز دانه‌های سبز قهوه را می‌توان در سه دسته مختلف عربیکا، روبوستا و لیبریکا جای داد.
دانه قهوه عربیکا
یکی از محبوب‌ترین انواع دانه‌های قهوه با قیمت نسبتا زیاد، دانه قهوه عربیکا با طعم لطیف وشیرین است. این دانهها عموما در مناطق پربارش مانند جنگل‌های انبوه برزیل رشد می‌کنند.
دانه قهوه روبوستا
دانه قهوه روبوستا طعم تلخ و بسیار قوی داشته و تنها با سلیقه افرادی سازگار است که طعم‌های غلیظ و تلخ مورد پسندشان باشد. به طور معمول برای تهیه اسپرسو، قهوه میکس و آماده از این نوع قهوه استفاده می‌شود.
دانه قهوه لیبریکا
این نوع قهوه اولین بار در کشور لیبریا واقع در سواحل غرب آفریقا کشت شده و دانه‌های آن بسیار بزرگ‌تر از دو نوع قبلی است. عطر و طعم این دانهها شبیه چوب قوی و دودی بوده و مصرف آن تنها دو درصد از استفاده قهوه در کل دنیا را در بر می‌گیرد.
روش‌های رست قهوه در خانه
در حال حاضر روش‌های رست قهوه در خانه به 4 نوع مختلف تقسیم‌بندی می‌شود که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.
رست قهوه در تابه یا گریل
یکی از آسان‌ترین روش‌های رست قهوه در خانه، استفاده از یک ماهیتابه یا گریل است. این روش ارزان و به‌صرفه بوده و ابزار آن نیز در هر خانه‌ای یافت می‌شود. برای انجام این روند کافی است در ابتدا یک ماهیتابه را متناسب با میزان قهوه‌ها انتخاب کرده و آن را بر روی حرارت 204 درجه سانتی‌گراد یا 400 درجه فارنهایت قرار دهید. مقداری از قهوه را داخل تابه بریزید که مطمئن شوید به راحتی مخلوط شده و بو داده می‌شوند. پس از آن با یک کف‌گیر چوبی شروع به هم زدن کنید، تا جایی که اطمینان حاصل کنید که دانه‌های قهوه به یک میزان حرارت دیده‌اند. بعد از 4 یا 5 دقیقه ترق و تروق اولیه آغاز شده و در این حالت رست لایت با کمترین میزان رنگ و تلخی به دست می‌آید. اگر دقایق بیشتری تامل کنید، صداهای سابق دومرتبه شنیده شده و قهوه موردنظر رنگی کمی تیره‌تر به خود می‌گیرند که به نام قهوه مدیوم شهرت دارد. از آن‌جایی که افرادی که در منزل کار رست را انجام می‌دهند تجربه و مهارت کافی را در اختیار ندارند، بهتر است به همین مرحله اکتفا نمایند تا دانهها نسوزند. سپس باید دانه‌های قهوه را در یک سینی فلزی بریزید، چندین ساعت به آن زمان دهید تا خشک شده و گاز درون آن نیز خارج شود.
رست قهوه با دستگاه روستر
از بهترین روش‌های رست قهوه در خانه و البته گران‌ترین آن‌ها می‌توان به رست از طریق دستگاه روستر قهوه اشاره کرد. در حال حاضر انواع مختلفی از روسترها با ظرفیت‌های متنوع در بازار وجود دارند که هر شخص با توجه به میزان بودجه خود و البته در نظر گرفتن نوع رست خانگی، می‌تواند یکی از آن‌ها را انتخاب و خریداری نماید. ظرفیت این دستگاه‌ها از 2 تا 60 کیلو متغیر بوده و به نظر می‌رسد نوع 2 کیلویی آن برای منزل کاملا مناسب باشد. در این روش نیز با توجه به دستورالعمل خود دستگاه، دانه‌های قهوه را درون آن ریخته و پس از گذشت زمان مطلوب، آن‌ها را بیرون آورده و مانند سایر روش‌ها چندین ساعت به آن مهلت دهید تا گاز آن آزاد گردد.
رست قهوه در فر
از روش‌های رست قهوه در خانه به صورت ساده و کاملا ابتدایی مانند روش قبلی، رست در فر گاز است. در این حالت باید فر را بر روی درجه 232 درجه سانتی‌گراد یا 450 درجه فارنهایت قرار دهید. پس از آن یک لایه متوسط از قهوه را به صورت یکنواخت در سینی فر بریزید و هر یک یا دو دقیقه یک‌بار قهوه‌ها را هم زده و این کار را تا 10 الی 15 دقیقه بسته به میزانی که می‌خواهید قهوه برشته شود، ادامه دهید. بعد از گذشت 5 تا 7 دقیقه ابتدایی، صدای اولیه شنیده شده و قهوه‌ها به حالت لایت درمی‌آیند. در این میان گاهی سینه فر را به آرامی تکان دهید تا دانهها یکنواخت برشته شوند. اگر بخواهید قهوه مدیوم تولید کنید باید هم زدن را ادامه داده و البته پیش از سوختن قهوه‌ها آن را از دورن فر خارج نمایید. در نهایت دانهها را در یک سینی یا آبکش فلزی ریخته و به مدت 8 الی 24 ساعت به آن زمان دهید تا گاز قهوه خارج گردد.
رست قهوه در دستگاه پاپ‌کورن‌ساز
استفاده از دستگاه پاپ‌کورن‌ساز یکی دیگر از روش‌های رست قهوه در خانه است. همان‌طور که پاپ‌کورن در این دستگاه به راحتی تولید می‌شود، تهیه قهوه بو داده از طریق آن نیز بسیار ساده خواهد بود. تنها نکته‌ای که بهتر است بدانید این است که رست قهوه به صورت منظم از این طریق، به مراتب عمر دستگاه شما را کاهش می‌دهد. در هرحال برای کاربرد این روش، ابتدا دستگاه را به مدت 30 ثانیه گرم کنید. نصف پیمانه قهوه را داخل آن بریزید و نظاره‌گر چرخش دستگاه باشید. در صورتی که دانهها نچرخیدند، با یک قاشق چوبی به چرخش آن کمک کنید. پس از گذشت 3 الی 5 دقیقه رست لایت و بعد از 6 تا 8 دقیقه رست مدیوم به دست می‌آید. در نهایت نیز مانند دو روش قبلی به طور میانگین مدت 12 ساعت قهوه‌ها را درون سینی یا آبکش فلزی ریخته و صبر کنید تا گاز آن خارج شود.
جمع‌بندی
رست کردن یکی از مهم‌ترین مراحل آماده‌سازی قهوه برای نوشیدن آن است. در واقع دانه‌های قهوه که از گیاه آن به دست می‌آیند، بدون طی کردن مراحل رست قابل خوردن یا نوشیدن نخواهند بود. رست یا بو دادن باعث می‌شود تا دانه‌های قهوه به درجه مناسب و مطلوبی از طعم و رنگ برای نوشیدن برسند. این عملیات اصولا در کارگاه‌ها یا مغازه‌ها با دستگاه‌های روستر قهوه انجام می‌گیرد؛ اما افرادی هستند که دلشان می‌خواهد عملیات رست را نیز خودشان انجام دهند.
برای این کار روش‌های متعددی وجود دارد که از بهترین روش‌های رست قهوه در خانه می‌توان به استفاده از دستگاه روستر قهوه خانگی اشاره کرد. این روش در عین ساده بودن، هزینه نسبتا زیادی دارد. همچنین در صورتی که از قبل دستگاه پاپ‌کورن‌ساز را تهیه کرده‌اید، می‌توانید از آن طریق نیز برای عملیات بو دادن قهوه استفاده نمایید.