درمان پارکینسون با کمک باکتریهای مهندسیشده
پژوهشگران آمریکایی در بررسی جدید خود، توانایی باکتریهای مهندسیشده را در دارورسانی موثر و درمان بیماری پارکینسون نشان دادهاند.
به نقل از نیو اطلس، بررسی جدید پژوهشگران آمریکایی، پتانسیل باکتریهای دستکاریشده ژنتیکی را برای درمان موثر بیماری پارکینسون نشان داده است. پژوهشگران، نوعی باکتری ایجاد کردهاند که میتواند منبع ثابتی از دارو را در روده بیمار تولید کند و آزمایشهای حیوانی، بیخطر و مؤثر بودن آن را نشان دادهاند.
مهندسی کردن باکتری به عنوان یک درمان پزشکی، ایده جدیدی نیست. سالهاست که دانشمندان، روشهایی را برای تغییر دادن باکتریها آزمایش کردهاند تا نیازهای ما را برآورده کنند؛ از باکتریهای مهندسیشده برای خوردن آمونیاک اضافی بدن انسان گرفته تا استفاده از باکتریها در شکار کردن سلولهای سرطان روده بزرگ.
پیش از اینکه چنین ایدهای برای کاربردهای بالینی اصلی آماده شود، باید بر تعدادی از موانع غلبه کرد. ارائه دوزهای کنترلشده دارو از طریق تجویز قرص برای بیمار، یک ایده دیگر است اما محدود کردن رشد میکروبهای زنده مهندسیشده برای تولید همان مولکولهای درمانی در روده انسان، یک چالش کاملا متفاوت به شمار میرود.
دانشمندان در این پژوهش، گامی رو به جلو در مهندسی کردن یک سویه جدید از باکتری “اشریشیا کلی”(E.coli) برداشتهاند که برای تولید مداوم یک داروی بیماری پارکینسون موسوم به “L-DOPA” ابداع شده است.
“L-DOPA”، مولکولی است که به عنوان پیشساز دوپامین عمل میکند و برای چندین دهه، یک درمان استاندارد و طلایی برای بیماران پارکینسون بوده است. پزشکان دریافتهاند که بیماران پس از حدود پنج سال درمان با L-DOPA، اغلب به عوارض جانبی موسوم به “دیسکینزی”(Dyskinesia) دچار میشوند. تصور میشود که این عوارض جانبی، به عدم وجود منبع مداوم دارو در مغز مربوط باشد.
پژوهشگران برای رفع این مشکل، به بررسی این موضوع پرداختند که آیا باکتریهای تولیدکننده L-DOPA در روده میتوانند به دارورسانی مداوم به مغز کمک کنند یا خیر. “پیوش پادی”(Piyush Padhi)، از پژوهشگران این پروژه گفت: باکتریهای مهندسیشده، مولکولی به نام “تیروزین”(Tyrosine) را میخورند و L-DOPA را منتشر میکنند.
وی افزود: ما پس از چندین بار تکرار و بهبود دارورسانی مبتنی بر میکروبیوم روده، یک باکتری پروبیوتیک سالم برای روده ایجاد کردهایم که میتواند سطوح پایداری از L-DOPA را تولید کند؛ به طوری که میتوان آن را برای رساندن دوز مورد نیاز به هر بیمار تنظیم کرد.
چندین پژوهش صورت گرفته روی موشها نشان داد که باکتریهای مهندسیشده، تراکم ثابتی از L-DOPA را در خون ایجاد میکنند. سپس، آزمایشهای صورتگرفته روی مدلهای حیوانی بیماری پارکینسون نشان داد که این درمان به بهبود عملکردهای حرکتی و شناختی میانجامد و نشان میدهد که باکتریهای مهندسیشده، حجم مؤثری از دارو را برای درمان تولید میکنند.
همچنین، پژوهشگران ادعا میکنند که سطوح L-DOPA تولیدشده توسط این باکتری را میتوان به خوبی کنترل کرد. این کار را میتوان با محدود کردن دوزهای روزانه باکتری در کپسول یا تعدیل مصرف قندی به نام “رامنوز”(Rhamnose) انجام داد. باکتریها به این قند کمیاب نیاز دارند تا به کار خود ادامه دهند و L-DOPA را تولید کنند.
“آنومانتا کانتاسامی”(Anumantha Kanthasamy)، از پژوهشگران این پروژه گفت که این گروه پژوهشی در حال کار کردن روی سازگاری این روش با درمان بیماریهای دیگری هستند که به دوزهای اندازهگیریشده داروها نیاز دارند. گام بعدی، بهینهسازی باکتریهای مهندسیشده است زیرا این پژوهش، به آزمایشهای انسانی نمیپردازد.
وی افزود: ما امیدواریم که روش دارورسانی مداوم مبتنی بر L-DOPA، پیشروی دیسکینزی را محدود کند. ما در حال حاضر در حال بررسی کاربرد این روش در ارائه درمانهایی برای سایر بیماریها مانند بیماری آلزایمر و افسردگی هستیم و سعی داریم تأیید “سازمان غذا و داروی آمریکا”(FDA) را برای آزمایش بالینی این روش جدید درمانی به دست بیاوریم.