ارزش‌های معنوی کتاب بر هیچ‌کس پوشیده نیست. کتاب گنجینه‌ای ارزشمند است که در دسترس تمامی اقشار جامعه قرار می‌گیرد. با تبدیل پایان نامه به کتاب، می‌توان به این ارزش معنوی دست پیدا کرد و علاوه بر آن صاحب برخی امتیازات هم شد. در ادامه قصد داریم شما را با روش‌ها و مراحل تبدیل کردن پایان نامه به کتاب و آماده‌سازی آن برای چاپ بیشتر آشنا کنیم. 

مزایای تبدیل پایان نامه به کتاب 

حال سؤال این است که محققان با تبدیل پایان نامه به کتاب چه هدفی را دنبال می‌کنند و چرا به این موضوع علاقه دارند؟ برای همه‌ی پژوهشگران به خوبی روشن است که زحمت نگارش پایان نامه کم‌تر از نوشتن کتاب نیست. با این حال فقط محققان از پایان نامه‌ها استفاده می‌کنند و مردم عادی به مطالعه‌ی آن علاقه‌ای نشان نمی‌دهند. اما نگارنده با تبدیل کردن پایان نامه به کتاب می‌تواند نتایج تحقیقات خود را در اختیار عموم قرار دهد. دلایل و انگیزه‌های دیگری نیز وجود دارد که نگارندگان را به این امر ترغیب می‌کند: 

• کسب امتیاز بالا در مصاحبه‌ی دکتری: تبدیل پایان نامه به کتاب، به غنی‌سازی رزومه‌ی داوطلبان دوره‌ی دکتری کمک می‌کند. 
• ثبت در کتابخانه‌ی ملی: ثبت کتاب در کتابخانه‌ی ملی اتفاق بسیار خوبی است که پس از اخذ مجوزهای مربوطه می‌توانید این شانس را نصیب خود کنید.
• تبدیل پایان نامه به یک اثر جاودان:‌ با تبدیل پایان نامه و رساله به کتاب، یک اثر جاودان به جامعه می‌بخشید. 

مراحل تبدیل پایان نامه به کتاب

مراحل تبدیل پایان نامه به کتاب

فرمت‌بندی

برای استخراج کتاب از پایان نامه اولین کاری که باید انجام بدهید این است که فرمت آن را به فرمت کتاب تبدیل کنید. پایان نامه ساختار مشخصی دارد و در پنج فصل نوشته می‌شود. مخاطبین پایان نامه عموماً اساتید و پژوهشگران هستند و با فرمت آن آشنایی دارند. اما در مورد کتاب باید بگوییم که این‌گونه نیست و نیازی نیست تمامی فصل‌های پایان نامه ذکر شوند. همچنین پایان نامه لحنی آکادمیک دارد و برای خواننده‌ی عادی جذابیت نخواهد داشت. پس هنگامی که می‌خواهید از پایان نامه‌ی خود کتاب استخراج کنید، باید متن آن را به متن ساده‌تر و روان‌تر تبدیل نمایید. 

انتخاب عنوان مناسب برای کتاب

یکی از تفاوت‌های کتاب با پایان نامه در عنوان آن است. عنوان پایان نامه‌ها معمولاً طولانی بوده و به جزییات بیشتری اشاره می‌کند. بنابراین هنگام تبدیل پایان نامه به کتاب، باید یک عنوان کوتاه‌تر که برای خواننده جذابیت بیشتری داشته باشد، انتخاب کنید. 

صفحه‌آرایی کتاب

غالباً پایان نامه در قطع رحلی تنظیم می‌شود و از این نظر با قطع کتاب تفاوت دارد. با صفحه‌آرایی باید قطع رحلی به قطع وزیری تبدیل شود. ما با صفحه‌آرایی اقدامات دیگری نظیر بخش‌بندی کتاب، شماره‌گذاری صفحات، درج فهرست و… را انجام می‌دهیم و آن را برای چاپ آماده می‌کنیم. نرم‌افزارهای  wordو indesign رایج‌ترین نرم‌افزارهایی هستند که برای صفحه‌آرایی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

طراحی جلد کتاب

طراحی جلد از دیگر مراحل تبدیل پایان نامه به کتاب می‌باشد و در جذب مخاطب مؤثر است. باید طرحی را انتخاب کنید که با موضوع کتاب مرتبط باشد و از لحاظ شکل و رنگ، مخاطب را جذب کند. برای طراحی جلد کتاب خود می‌توانید از گرافیست‌های حرفه‌ای و خلاق کمک بگیرید.

مزایای تبدیل پایان نامه به کتاب

مراحل چاپ کتاب

پس از طی مراحل تبدیل فرمت پایان نامه به کتاب، صفحه‌آرایی و طراحی جلد، به مرحله‌ی چاپ کتاب می‌رسیم. این مرحله به نسبت طولانی‌تر است و باید به دنبال اخذ مجوزها و تأیید کتاب از سوی سازمان‌های مربوطه باشیم. لازم به ذکر است پروسه‌ی چاپ کتاب و اخذ مجوزهای لازم توسط ناشر طی می‌شود. برای چاپ کتاب طی این مراحل صورت می‌گیرد:

دریافت شابک

برای تبدیل پایان نامه به کتاب باید کد شابک دریافت کنید. شابک، یک کد بین‌المللی سیزده رقمی بوده که سه رقم اول آن مربوط به پیشوند می‌باشد. سه رقم بعدی، مشخصات کشور انتشار دهنده‌ی کتاب را نشان می‌دهد. چهار رقم بعدی مربوط به مشخصات ناشر است. دو رقم بعدی مبین شناسه‌ی عنوان و تک رقم آخر نیز مربوط به مجوز کتاب می‌باشد. به کمک این کد، می‌توان کتب مختلف را جستجو کرده و به راحتی و خیلی سریع به آن‌ها دست پیدا کرد. علاوه بر آن، دریافت کد شابک برای اخذ مجوز فیپا نیز لازم است. 

اخذ مجوز فیپا

مشخصات فیپا (فهرست‌نویسی پیش از چاپ)، در صفحه‌ی اول کتاب درج می‌گردد. فیپا به اطلاعاتی مانند عنوان کتاب، نام نویسنده، نام ناشر، سال چاپ، شابک، شماره‌ی کتاب‌شناسی و برخی مشخصات دیگر اشاره می‌کند. مشخصات فیپا از استانداردهای جهانی پیروی کرده و بر مبنای آن اطلاعات کتاب ثبت می‌گردد. این مجوز در ایران توسط سازمان اسناد و کتابخانه‌ی ملی صادر می‌شود. 

اخذ مجوز چاپ از وزارت فرهنگ و ارشاد 

پس از دریافت مجوز فیپا سه نسخه از کتاب را باید به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارسال کنیم. در صورتی که متن و طرح جلد کتاب با قوانین موجود در کشور مغایرتی نداشته باشد، مجوز چاپ صادر می‌شود.

صحافی و چاپ کتاب

پس از اخذ مجوز چاپ از وزارت فرهنگ و ارشاد، کتاب را برای چاپ به چاپخانه می‌فرستیم. معمولاً تیراژهای بالای 1000 نسخه به صورت افست و تیراژهای زیر 1000 نسخه، به صورت دیجیتال چاپ می‌شوند. پس از چاپ، نوبت به مرحله‌ی صحافی می‌رسد. با صحافی و جلدگذاری، کتاب شکل ظاهری و حالت فیزیکی خود را به دست می‌آورد و قابل خواندن خواهد بود.  

اخذ مجوز پخش

با اخذ مجوز پخش به مرحله‌ی آخر چاپ کتاب می‌رسیم. این مجوز نشان می‌دهد که کتاب منتشر شده دقیقاً همانی است که توسط وزارت فرهنگ تأیید شده و تغییری در آن صورت نگرفته است. با دریافت این گواهی دیگر مشکلی برای پخش کتاب وجود نخواهد داشت.

روش‌های تبدیل پایان نامه به کتاب

سخن آخر 

تبدیل پایان نامه به کتاب، راهی است که دانشجویان می‌توانند یافته‌ها و نتایج کار خود را در دسترس عموم قرار دهند. بسیاری از فارغ‌التحصیلان تمایل دارند نتیجه‌ی زحمات و تلاش‌های خود را به یک اثر جاودانه تبدیل کنند. بنابراین تبدیل کردن پایان نامه به کتاب تصمیم بسیار خوبی است که آنان را به اهداف خود می‌رساند. فراموش نکنید برای دستیابی به این هدف و بهره‌مندی از امتیازات آن، از افراد آگاه و با تجربه کمک بگیرید. تعدادی از فارغ‌التحصیلان با انگیزه در مجموعه‌ی همراه شریف گرد هم آمده‌اند و در خصوص انجام پروژه‌های مختلف به دانشجویان یاری می‌رسانند. این مجموعه در زمینه‌ی تبدیل پایان نامه به کتاب، انجام پایان نامه‌ی ارشد و دکتری، فرمت‌بندی پایان نامه و… خدمات خود را ارائه می‌دهد.